Gassysteem in je camper bouwen
Hoe bouw je zelf een LPG-installatie in?
Gas in je camper: volgens ons een onmisbaar onderdeel in een comfortabele camper. Je kan ermee koken, verwarmen, maar ook je koelkast op laten draaien. Maar toch ook wel een onderdeel waar veel mensen tegen op kijken als ze zelf een bus ombouwen tot camper.
Belangrijk dus om je goed in te lezen. In dit artikel introduceren we elk onderdeel van een goed gassysteem en leggen we daarna uit hoe dit zelf succesvol kan installeren. Lees snel verder!
Mocht je er na goed onderzoek nog steeds over twijfelen om het zelf te doen, schakel dan een professional in.
Geschatte leestijd: 8 minuten
Onderdelen in dit artikel:
Moeilijkheid ★ ★ ★ ★ ☆
Kosten ★ ★ ☆ ☆ ☆
Tijd ★ ★ ★ ☆ ☆
Gouden tip
Controleer op gaslekken met wat zeepsop.
1. Een korte introductie
Voordat we beginnen een kleine gewetensvraag: heb je überhaupt gas nodig in je camper? In principe niet. Veel van de mogelijkheden dat een gassysteem biedt kan ook elektrisch. Of soms zelfs via diesel. Echter is gas in veel gevallen, zoals om iets op te warmen, een stuk efficiënter dan ditzelfde elektrisch te doen. En elektra is een schaarste in een camper.
In onze camper gebruiken we gas voor twee doeleinden: om te koken en onze outdoor douche te kunnen verwarmen. Toch vinden mensen gas vaak eng en wordt er soms gekozen om het niet te gebruiken. Een gemiste kans volgens ons.
Maar eerst een stapje terug. Welke soorten gas heb je eigenlijk? Gas komt grofweg in drie varianten. De eerste is butaangas. Vooral bekend van de blauwe Campingaz flessen die je vaak ziet als je gaat kamperen of ooit naar een festival gaat. Zodra ze leeg zijn kan je ze niet zelf hervullen en moet je ze inwisselen of een nieuwe aanschaffen.
Voor een mobiel gaskookstel als deze is butaangas prima geschikt, maar voor een vast fornuis niet. Daarnaast wilden wij ook in de wintermaanden weg kunnen met de camper. Aangezien butaangas vloeibaar wordt bij temperaturen onder nul, viel die optie vrij snel af.
Een tweede variant is propaangas. Dit wordt vaak gebruikt in campers in Nederland. Dit kan wel lagere temperaturen aan, tot -44 graden. Propaangas is o.a. bekend van de Primagaz en Benegas flessen. Echter is de verbrandingswaarde (de hoeveelheid warmte die vrijkomt) bij propaangas weer wat lager dan butaangas.
Grote kans dat een van deze propaan gasflessen je bekend voor komt.
Het lijkt dus een 1-1 stand te worden. Gelukkig is er een derde optie. Wat nou als je propaangas en butaangas mengt? Je krijgt dan een mengsel beter bekend als LPG: de optie waar wij voor zijn gegaan. Lees hieronder verder over hoe wij dit hebben aangepakt in onze camper.
2. Onderdelen van een gassysteem in een camper
Eerst even alle onderdelen van ons gassysteem apart introduceren. Dan begrijp je wat ze onafhankelijk van elkaar doen, en wordt het ook een stuk gemakkelijker om je eigen gassysteem aan te sluiten als deze wat afwijkt van ons gassysteem.
Onderdeel 1: de LPG damptank & buitenvulaansluiting
Veel mensen kennen LPG als brandstof om een voertuig op te laten rijden. Bij recreatief gebruik ( om bijvoorbeeld te koken) is het niet toegestaan om LPG uit diezelfde tank te laten komen. Daarom heb je speciale tanks genaamd LPG damptanks. Te herkennen aan de felrode kleur. Wij hebben zelf een staande 26.5 liter LPG damptank in onze camper. Je kan hem ook onder de camper (laten) bouwen.
LPG damptank 26.5 liter
Het voordeel van deze LPG damptanks is dat ze beveiligd zijn met een overdrukbeveiliging. Daarnaast zijn ze begrensd op 80% van de inhoud. Dit zodat ze nooit maximaal onder druk komen te staan. Wat voor ons ook meespeelde is dat LPG, bij veelvuldig gebruik, een stuk voordeliger is dan propaan. Ga je slechts een paar weken weg per jaar, dan is propaan vaak voordeliger.
Op Marktplaats staan genoeg gasflessen, maar een stuk minder LPG damptanks. Let er wel goed op bij aanschaf, of het wel daadwerkelijk een damptank is en niet een gewone gasfles. Je wilt simpelweg dat deze gastank goed is en gekeurd.
Waar gewone gasflessen niet zelf vulbaar zijn (simpelweg niet toegestaan), kan een LPG damptank wel gevuld worden. Dit kan je doen via een buitenvulaansluiting. Wij kochten deze aansluiting samen met de LPG damptank, aangezien ze vaak in een deal komen. Het zorgt er ook voor dat je de damptank kan inbouwen in of onder je camper en bijvullen zonder elke keer de gasfles te moeten verwisselen zodra hij leeg is. In Nederland is het bijvullen overigens verboden om zelf te doen bij een tankstation. In sommige andere landen in Europa is het zelf vullen wel toegestaan.
De buitenvulaansluiting (1), gasfilter (2) en gasdrukregelaar + slangen (3&4).
Onderdeel 2: De gasfilter
Het tweede onderdeel dat van belang is, is een gasfilter. Een gasfilter wordt geïnstalleerd tussen je damptank en de gasdrukregelaar (onderdeel 3). Het doet eigenlijk precies wat de naam al doet vermoeden: het filtert gas. Je leest en hoort er wat wisselende verhalen over, maar door toevoegingen aan LPG kan het gas niet helemaal zuiver zijn. Met als gevolg vervuiling van je systeem en onregelmatige verbranding. In alle eerlijkheid: het is moeilijk testen of een gasfilter veel scheelt, maar better safe than sorry.
Deel 3: Gasdrukregelaar
Er zijn eigenlijk twee delen wanneer je kijkt naar hoe gas verdeeld wordt in je gassysteem. Een deel dat onder hoge druk staat, en een deel dat onder een lagere gereguleerde druk staat.
Als een gasfles gevuld wordt, gebeurt dit onder hoge druk. Daarom is de gasslang die naar je damptank toe gaat ook dikker dan de gasslangen die naar je apparaten gaan. Als je onder eenzelfde druk het inkomende gas direct door zou laten stromen naar bijvoorbeeld je fornuis, dan ligt die gasdruk veel te hoog. Een gasdrukregelaar zorgt ervoor dat dit niet gebeurt. Deze gasdrukregelaar hebben wij na de gasfilter geplaatst.
Het gas dat vervolgens van de gasfles naar bijvoorbeeld het fornuis gaat, komt in verlaagde en constante druk (30mbar) daar aan.
Onderdeel 4: Gasslangen & Klemmen
Vanaf de gasdrukregelaar bevestig je een flexibele gasslang, vastgezet door een (wormslang) klem. Deze gasslangen kan je in verschillende maten kopen, afhankelijk van hoeveel meter het moet afleggen naar de apparatuur. In ons geval gaat er een slang naar een t-stuk slangtule voordat het richting de douche & keuken gaat. Het kan zijn dat je ook aparte knelkoppelingen nodig hebt om bijvoorbeeld je gasfilter op je tank te bevestigen. Bij ons werden deze meegeleverd, maar let hier even op bij aanschaf.
Onderdeel 5: Gasfornuis en buitendouche
Ons gassysteem is gebouwd om twee apparaten te kunnen voorzien van gas: het gasfornuis en de buitendouche. Controleer of jouw gasfornuis kan draaien op LPG en of je hier bepaalde aanpassingen voor moet doen. Vervolgens is het waarschijnlijk letterlijk de gasslang aansluiten en het werkt. Easy does it.
Onderdeel 6: Het vullen van de damptank & verschillende vuladapters
Sommige camperbouwers zetten de buitenvulaansluiting in een van de wanden van de bus. Wij hebben hem aan de onderkant van de camper bevestigd. Beide opties zijn prima, afhankelijk van je eigen wensen en mogelijkheden. Het vullen van een LPG damptank is niet anders dan het tanken van een normale LPG tank. Let er alleen wel op dat in verschillende landen andere connectors bestaan bij de verschillende tankstations. Hiervoor bestaan adapter sets die je op je buitenvulaansluiting kan draaien.
Verschillende adapters voor Europa
3. Totaalplaatje van ons gassysteem
Nu we alle losse onderdelen geïntroduceerd hebben, kunnen we het hele systeem laten zien. Zoals je ziet bestaat het gassysteem eigenlijk uit vrij weinig elementen die gemakkelijk met elkaar te verbinden zijn.
4. Veiligheid
Als alles goed aangesloten is, is een gassysteem in een camper doorgaans veilig. Maar omdat gas brandgevaarlijk is en er altijd iets kan gebeuren, wil je geen risico lopen. Daarnaast hebben bepaalde verzekeraars ook eisen hoe een gassysteem geïnstalleerd moet zijn. Wij hebben de gasfles in een afgesloten ruimte in onze garage geplaatst. In de vloer van die ruimte hebben we een ventilatierooster naar beneden geplaatst. In het geval van een gaslek kan het gas zo naar buiten ontsnappen.
De LPG damptank zelf hebben we stevig bevestigd aan de carrosserie. In de wand van de bus hebben we stevige klemmen vastgezet met popnagels, met daaraan een spanband. Daarnaast hebben we een combinatiemelder van een rookalarm en een koolstofmonoxide melder in onze camper geplaatst.
5. Een gassysteem installeren
Nu je weet uit welke onderdelen ons gassysteem bestaat, is het goed om te kijken naar het grotere plaatje. Waarschijnlijk kom je er zelf nu al een heel eind uit, maar voor de volledigheid, de manier hoe wij het gedaan hebben.
Bepaal eerst de locatie van de LPG damptank.
We hebben goed gekeken waar we genoeg ruimte hadden, zodat de damptank afgesloten kan worden door een omliggende kist. Wij hebben een erg simpele kist gemaakt van MDF platen van 18mm met een deurtje erin. We hebben ook rekening gehouden dat de damptank nog stevig bevestigd moest kunnen worden met de spanbanden. Daarnaast hebben we rekening gehouden dat we in deze kist een ventilatieroostertje in de bodem van de carrosserie konden plaatsen.
Tip Controleer altijd eerst of je buiten de ruimte hebt voordat je iets gaat zagen aan de binnenkant (of vice versa). Lees dit artikel eens als je wilt weten hoe je een gat in de carrosserie maakt.
Eigenlijk gelijktijdig aan stap 1, bedenk waar de buitenvulaansluiting moet komen.
We konden deze buitenvulaansluiting in carrosserie plaatsen (zie proces A) of onder de camper. Wij kozen voor onder de camper. De dikke gasslang die van de buitenvuller naar de gastank hebben we stevig vastgemaakt met kabelklemmen (dit kan eventueel met tie-wraps aan niet-bewegende delen). Dit zorgt ervoor dat de slang niet los komt te hangen.
Koppel de damptank aan de gasfilter.
We hebben daarna de gasfilter gekoppeld aan de damptank. Dit is vaak via een knelkoppeling waar je een buitendraad om een binnendraad draait. Deze knelkoppeling zorgt ervoor dat je leidingen voor gas-, water- en cv-installaties kan koppelen zonde te hoeven solderen of te lassen. We hebben het daarna stevig vastgedraaid met een (verstelbare) moersleutel.
Na de gasfilter, bevestig de gasdrukregelaar aan de gasfilter.
Deze zitten in ons geval ook met een knelkoppeling aan elkaar vast, maar het kan bijvoorbeeld ook met een knelpilaar zijn.
Tip! Bekijk goed wat er bij je bestelling zit of dat je nog iets los erbij moet laten leveren.
Na de gasdrukregelaar komt een flexibele gasslang.
Kijk goed welke dikte en lengte je nodig hebt voor de gasslangen. De gasslang na de tank is een stuk dunner en flexibeler dan de gasslang vanaf je buitenvulling - dit is normaal (vanwege de gasdruk). Wij hebben eerst goed uitgetekend waar de gasslangen gingen lopen voordat we ze besteld hadden. De flexibele gasslang hebben we met een wormslang klem aan de gasdrukregelaar bevestigd, zodat hij nergens meer heen kan.
Maak opening(en) in je lichtdichte kist op de plaatsen waar de gasslangen in en uit komen.
We hebben daarna de gasslangen stevig bevestigd aan de camper door middel van slangklemmen. Dit is veel netter en veiliger dan dat de gasslangen los hangen. Zorg dat er niks klemt en dat je voldoende ruimte hebt om alles te installeren.
Sluit je apparaten aan en controleer na het gas vullen met een sopje op eventuele gaslekken.
Als je alles hebt aangesloten, is het een goed idee om te controleren op lekken. Dit hebben we gedaan, nadat de tank deels gevuld is, door de damptank open te draaien en zeepsop aan te brengen op de verbindingsstukken. Kijk dan of je ergens belletjes ziet. Is dit het geval, dan lekt er gas en zal je de verbinding opnieuw moeten leggen. Het is even wat werk, maar liever nu dan wanneer je onderweg bent.
Lekt er niks en brandt er een vuurtje op je fornuis, dan ben je geslaagd!
6. Onze ervaring
Voor ons was het plaatsen van een gassysteem eigenlijk een stuk gemakkelijker dan we gedacht hadden. Het voelt wat intimiderend, omdat je gas niet kan zien en vaak ook onbekend mee bent. Maar als je rustig aan de slag gaat en goed blijft checken of er ergens gas ontsnapt / druk opbouwt waar het niet zou moeten, dan zal je zien dat er eigenlijk niet zoveel fout kan gaan.
Wij zijn in ieder geval erg blij dat we een gassysteem in onze camper hebben gebouwd, hopelijk jij straks ook!
Afsluiter: We hopen dat dit artikel je op weg heeft geholpen met het inbouwen van jouw gassysteem.
In dit artikel kunnen affiliate links staan naar websites van partners. Als je via deze links producten bestelt, dan betaal jij hier niets extra's voor. Wij krijgen vanuit de partner een kleine vergoeding. Hiermee help je ons om huisopwielen.com te blijven aanvullen met nieuwe content en producten.
